Cái tôi là gì? Cái tôi có rất nhiều định nghĩa khác nhau và được cho rằng không mang đến lợi ích gì cho mỗi chúng ta. Vậy nên hiểu về cái tôi như thế nào là đúng? Hãy cùng kienthucdoisong.info tìm hiểu về từ ngữ thú vị này nhé.
Cái tôi là gì?
Cái tôi là cái sống sót trong mỗi người từ khi được sinh ra. Hiểu một cách khái quát, cái tôi chính là sự tự nhận thức, nhìn nhận của một người về tư cách, nhân phẩm và giá trị của chính bản thân mình đã trải qua đó là xác định bản thân so với những cá thể khác ngoài xã hội. Trên trong thực tiễn, có rất nhiều khái niệm ở những ngành nghề dịch vụ khác nhau định nghĩa về cái tôi, đơn cử như sau :
Định nghĩa về cái tôi theo triết học
“ Cái tôi ” đơn thuần là chỉ bản thân với những đặc thù độc lạ để phân biệt với người khác.
Định nghĩa về cái tôi theo Phân tâm học
Cái tôi là gì? “Cái tôi” được hiểu là phần cốt lõi của tính cách mỗi người. Trong đó, tính cách liên quan đến thực tại và sẽ bị chi phối và ảnh hưởng trực tiếp bởi yếu tố xã hội. Nói cách khác, cái tôi được hiểu là một miền của tâm thức (ngoài “nó” và “cái siêu tôi”). Việc tiếp xúc với thế giới bên ngoài sẽ góp phần chủ đạo trong việc xây dựng cái tôi, nó có nhiệm vụ dung hòa mối quan hệ giữa ham muốn vô thức và các tiêu chuẩn nhân cách xã hội khác.
Định nghĩa về cái tôi theo Phật giáo
Cái tôi trong Phật giáo được định nghĩa khác hoàn toàn so với cái tôi trong tâm lý học. Đúng vậy, trong Phật giáo nó được gọi là “ngã” và được lý giải dựa theo một thể tính trường tồn và không chịu sự tác động nào từ tụ tán hay sinh tử. Cụ thể, cái tôi được tạo thành từ hai thành phần chính là thân thể và tâm thức, hai yếu tố này liên tục biến hóa theo thời gian.
Quan niệm về cái tôi
Cái tôi hình thành và lớn dần theo thời gian
Cái tôi được cho rằng có sự tăng trưởng độc lập theo quy trình sống của mỗi người. Minh chứng cho điều đó chính là trẻ nhỏ thường rất vô tư, vui tươi và nhanh chóng quên đi việc trước đó bị cha mẹ la mắng hay bạn hữu tranh giành đồ chơi.
Trong khi đó, khi phải đương đầu với sự khiển trách của cấp trên, thái độ cư xử không đúng của những người xung quanh, người lớn thường thể hiện sự tức giận, cáu gắt và phản ứng hoàn toàn có thể dẫn tới sự không dễ chịu nếu bị chạm vào tự ái .
Ý niệm về cái tôi
Cái tôi là gì? Trong thực tế, cái tôi có thể được áp dụng cho hai khía cạnh chính, đó là cách nhìn tích cực và tiêu cực. Nói rõ hơn, về góc nhìn tích cực, cái tôi là sự tự tin, kiêu hãnh của một người dựa theo những giá trị, tài năng hay nhân phẩm mà họ có được.
Còn ở góc nhìn tiêu cực, cái tôi được hiểu xuất phát từ những nhận định và đánh giá sai lệch về giá trị của bản thân và nhân phẩm. Từ đó dẫn đến thái độ ngần ngại, luôn tỏ ra vẻ tự ti hay tự tôn trước mặt người khác và rất dễ bị tổn thương, không tin vào bản thân.
Người có cái tôi quá lớn thường sẽ có khuynh hướng tự tin thái quá về bản thân hoặc tự ti quá mức về chính mình tới mức không hề mở lòng với mọi người xung quanh.
Cái tôi quá lớn có tốt hay không?
Cái tôi không mang đến lợi ích, những người càng có cái tôi quá lớn sẽ không có được nhiều hạnh phúc như những người khác. Vậy ảnh hưởng của cái tôi là gì? Hình thái biểu hiện của cái tôi chính là sự tự ái quá mức và những tưởng tượng, suy diễn không phù hợp. Nó là yếu tố khiến mỗi người tự cho chính mình là trung tâm của vũ trụ hoặc mãi bị chìm đắm trong sự mặc cảm, tự ti về bản thân mà không thể thoát ra được.
Nói cách khác, khi bị cái tôi cản trở, chúng ta không hề nhìn nhận sự vật, vấn đề và hiện tượng kỳ lạ đúng theo thực chất vốn có của nó. Cái tôi bị đè nén sẽ trở nên biến dạng, móp méo khiến cho người chiếm hữu nó không hề tự chủ trái lại sẽ trở nên giả tạo và có những hành vi không đúng như lừa dối, chèn ép hoặc tâng bốc nhau một cách thái quá .
Như vậy, có thể thấy rằng nếu cái tôi càng lớn thì sẽ càng làm hại cho chính bản thân người sở hữu nó và liên lụy đến nhiều người khác. Cái tôi khiến bản thân không thấy được giá trị của những người xung quanh, bạn càng ra sức bảo vệ và thể hiện cái tôi của chính mình sẽ càng gây ra nhiều tổn thương đến người khác.
Chính nó cũng là nguyên nhân khiến bạn trở nên ích kỷ, đố kỵ, tự làm khổ bản thân khi cố gò bó mình theo chuẩn mực nào đó. Loại bỏ cái tôi sẽ giúp bạn trở nên hạnh phúc hơn và rất may nó có thể điều chỉnh, uốn nắn ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Kết luận
Nói chung, sau khi tìm hiểu cái tôi là gì có thể thấy rằng nó không hề xấu nhưng cần được điều chỉnh ở mức độ phù hợp. Cái tôi quá lớn hay quá bé đều không tốt, cái tôi được điều chỉnh kịp thời sẽ giúp bản thân mỗi người trở nên hạnh phúc, vui vẻ, không có sự ích kỷ, đố kỵ với người khác và biết hài lòng về những gì đã có được.
